Diyarbakır, İslam hükümranlığı dönemine kadar, sonrasında da kısmi olarak, birçok farklı dinin, inancın merkezi olmuş bir şehir. İzleri bugün bile hâlâ görülebilen pagan inançlardan semavî dinlere her din, bu inanç zenginliğinde önemli bir pay sahibi. “Diyarbakır’da İnanç” konusunu ele aldığımız bu sayımızda, şehrin inanç yelpazesini açıp, farklı renklerini daha iyi görmek, Diyarbakır’ın dününü ve bugününü… Okumaya devam et Yüzyıllar boyunca Diyarbakır’da İnancın Farklı Renkleri – 2. Sayı

Ölen sevdiğinin ebedi ikametgâhını, kendisinin geçici ikametgâhından ayıran insanoğlu, kabirlerin üzerine yaptığı anıtlarla onları ölümsüzleştirmeye çalışmış. İlk anıtsal mezar Halikarnassos Mousoleumu’ndan günümüze, nice kutsal kişi, devlet büyüğü için, kimi mütevazı, kimi abidevî birçok mezar yapısı yapılmış İlk çağlardan bu yana insanoğlu, sanki Âl-i İmrân Suresi’nin 185. ayetinde geçen “Küllü nefsin zaikatül mevt (Her nefis ölümü… Okumaya devam et Türbeler – 2. Sayı

“Sahabeler şehri” Diyarbakır, Osmanlı döneminde inşa edilen abide yapılar ile Anadolu’da Osmanlı kent dokusunu yansıtan en önemli şehirdir. İslam medeniyetinin aynası olan camiler, aynı zamanda İslam mimarîsinin merkezî yapısı, ana kahramanı, temel taşıdır. Bu yapılar uhrevi yönelişin ve sonluluk bilincine dayalı alçakgönüllülüğün inşa ettiği bir ülfet ve hizmet şiarını simgeler.   Medeniyetimizde cami, günümüzdeki gibi… Okumaya devam et Camiler ve Mescidler – 2. Sayı

Âlimler yalnız dinî meselelerin çözümünde rol oynamıyor, şehrin atmosferini edebiyat, şiir ve tasavvufla güzelleştirip yumuşatıyordu. Diyarbakır şehir merkezinde bulunan otuza yakın medreseden sokağa, halka, günlük hayatın her alanına dalga dalga yayılan zarafeti, irfanı ve her yıl medrese eğitimi almak için buraya gelen altı yüz öğrencinin şehre kattığı canlılığı hayal etmek zor olmasa gerek. Medreseler, ilim… Okumaya devam et Medreseler ve Alimler – 2. Sayı

Diyarbakır, üzerinde barındırdığı mimarî eserlerle İslam kültür ve medeniyetini temsil eden önemli şehirlerden biridir. Kenti çevreleyen surlar ve üzerindeki kitabelerle birlikte surların içindeki yapı örnekleri, şehrin tarihî sürecini belirlememize yardımcı olur. Şehrin İslam’la tanışması Hz. Ömer dönemine kadar inmekle beraber, dinî mimarîsi Büyük Selçuklu ve bunu takip eden İnaloğulları döneminde Ulu Cami ile başlar. Şehirde,… Okumaya devam et Osmanlı Öncesi Dinî Mimarî – 2. Sayı

Diyarbakır İslam’ın Anadolu’ya açılan kapısıdır. Anadolu’nun İslam’la şereflenen ilk şehirlerinden, ilk tevhid merkezlerinden biridir. İyaz bin Ğanm komutasındaki İslam orduları şehri fethetmek için uzun uğraşlar verince, İslam ordularının efsane komutanı Halid bin Velid Diyarbakır’ı fethetme uğruna oğlu Süleyman’ı ve yirmi dört sahabe arkadaşını feda etmiştir. Ömrünü Diyarbakır’da geçirmiş yaşlı çınarların, bir sohbet sırasında, şehri anlatırken… Okumaya devam et Kabir ve Makamlar – 2. Sayı

Medeniyet tarihi MÖ 6100 yılına kadar uzanan ve ilk yöneticileri Hurriler (MÖ 3200-MÖ 1200) olan Diyarbakır, İslam’ın doğuşuna kadar, Mitanni, Assur, Med, Pers, Roma, Sasani ve Bizans’ın yanı sıra bir dizi devlet tarafından idare edildi. Miladi 7. yüzyılın başlarında Cezîretü’l-Arab (Arabistan)’da İslamiyet’in ortaya çıkışıyla birlikte yeni bir sayfa açılmış, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) 622 yılında Mekke’den… Okumaya devam et Anadolu’nun İslâm’a Açılan Kapısı – 2. Sayı

Dağ Kapı’nın batı burcunda, istiridye kabuğu biçiminde örtülmüş bir niş bulunur. Bu nişin yüzeyinde iki hörgüçlü boğa tasviri arasında bir güvercin, dış köşelerinde de birer aslan tasviri yer alır. Güvercin, örümcek ağlarının üstüne yuva yapıp, Hz. Muhammed’in bulunduğu mağarayı koruduğu için İslam dünyasınca kutsanmış bir kuştur. Musevi, Hıristiyan ve Müslüman toplumlarca, günahsız insan ruhunu simgeleyen… Okumaya devam et Figürlü Bezemelerinin Anlattıkları – 2. Sayı

Sadece Suriçi’ni görmek isteyen biri, hangi kapıdan girerse girsin, dinî bir mekânla ve onunla ilgili bir anlatı ile karşılaşabilir. Ve bu, çocukların masallarında, dengbejlerin klamlarında, sohbetlerde, kitaplarda dilden dile anlatılan efsaneler, dün olduğu gibi, bugün de halkın şehre aidiyet duygusunu güçlendiriyor, halkın gözünde şehirlerini değerli kılıyor. Yüzyıllar boyu birçok dine ve medeniyete ev sahipliği yapan… Okumaya devam et Diyarbakır’da Halk İnançları – 2. Sayı

Osmanlı döneminde yaşayan Diyarbakırlı musikişinaslar hakkında bilgi edindiğimiz önemli kaynaklardan biri, Şeyhülislâm Mehmed Es’ad Efendi’nin (ö. 1753) Atrâbu’lÂsâr fi Tezkiret-i Urefâi’l-Edvâr adlı eseridir. Mehmed Es’ad Efendi, Atrâbu’l-Âsâr’ında Diyarbakırlı sekiz musikişinasın bu alandaki eğitimi, mesleği ve beste örnekleri hakkında bilgi verirken, Diyarbakır’ın, İstanbul’dan sonra en fazla bestekâra sahip il olduğunu ifade eder.   Diyarbakır, geçmişten bugüne,… Okumaya devam et Tasavvuf Mûsıkîsi – 2. Sayı